Merhabalar,

Geçen hafta AB içinde kısa süreli otomobil kiralama yatırımı konusunda yeni bir girişimden söz edince bu hafta ülkemizdeki otomobil kiralama sektörünün durumuna değinmek istedim.

Okurlarım bilirler. Bu sektörü temsil eden çatı kuruluş olan TOKKDER, yani Tüm Otomobil Kiralama Kuruluşları Derneği, çeyrek yıl sonlarında sektörün gidişatını bir rapor halinde bizlere duyurur.

Sektörün % 71 ini temsil eden kiralama kuruluşlarının üye oldukları Dernek, üye kuruluşlara ait verilerle sektörün nabzını sağlıklı olarak tutabilmeye olanak sağlar.

Bu ay içinde Dernek tarafından yayınlanan 2021 ilk çeyrek verilerine göre kısaca durum şöyle;

. Otomobil kiralama işinde üye kuruluşlar güncel olarak 180 bin otomobili hizmette tutuyor. Genel Sektör tahmini ise 254 bin civarında.
. Üye kuruluşlar bu dönemde 12 bin yeni otomobil aldılar. Sektörün aldığı tahmini otomobil adedi ise 17 bin.
. Üye kuruluşlar bu dönemde filolarındaki 19 bin otomobili sattılar. Yani filolar küçülmeye devam ediyor. Sektörde satılan otomobil tahmini ise 26 bin adet.
. Üye kuruluşların portföylerinde 23,300 müşteri kayıtlı. Sektörde tahmin edilen müşteri adedi 33 bin.
. Üye kuruluşların satın aldıkları otomobil maliyeti 3 Milyar TL. Sektör toplam otomobil alım maliyeti ise 4,2 Milyar TL olarak tahmin ediliyor.
. Üye kuruluşlar bu dönemde devletimize 1,6 Milyar TL ÖTV + MTV + KDV ödemesi yaptılar. Sektörün toplam ödediği bu dolaylı vergi toplamı ise 2,3 Milyar TL tahmin ediliyor.
. Üye kuruluşları aktif toplamı bu dönemde 30,1 Milyar TL. Sektör aktif toplamı 42,4 Milyar TL tahmin ediliyor.

Yukarıdaki veriler, sektörün 2018 yılından itibaren belirgin bir daralma içinde olduğunu ortaya koyuyor. 2017 yılında 366 bin adede ulaşan araç parkı günümüzde 254 bine inmiş durumda. ODD verilerinde otomobil satışları % 69 oranında artmasına karşılık kiraya verilen otomobillerde daralma bu yılın ilk çeyreği boyunca % 4 ile devam ediyor.

Sektörün araç parkında yine ağırlık %50,7 ile C segmenti otomobillerde. Bunu % 27 ile B segmenti, % 14,9 ile D segmenti takip ediyor.

Ülkemizde artık Dizel motorlu otomobillerin üretim ve ithalatı oldukça azalmış olsa da sektörün filo yapısında dizel motorlu otomobiller hala % 82,2 gibi büyük bir orana sahip. PHEV ve BEV grubu olan şarjlı hibrit ve bataryalı elektrikli otomobillerin filodaki payı sadece % 1,1 oranında henüz.

Filodaki araçların % 66,7 si otomatik şanzımanlı.

Sedan ağırlığı % 65,2. HB ağırlığı % 18,4. SUV araçlar ise henüz % 6,1 pay alabiliyor.

Sözleşmelerde en çok kiralama tercihini % 49,4 ile 30-42 aylık kiralamalar oluşturuyor. İkinci sırada % 19,6 pay ile 43 aydan uzun sözleşmeleri görüyoruz. Üçüncü sırada % 19,3 ile 18-30 aylık sözleşmeler var. 18 ayın altındaki kısa süreli sözleşmeler ise henüz % 11,7 ile en az tercih gören tarafta.

Sözleşmeler % 86,6 oranında TL üzerinden yapılıyor. € cinsinden olanlar % 13 paya sahip. $ üzerinden sözleşme yok denecek kadar az.

Son olarak, sektörün bu yılın ilk çeyreği içinde satın aldığı ortalama otomobil fiyatının 246,500 TL olduğunu belirtelim. Bu ortalama rakam geçen yıl 220,800 TL idi. 2019 yılında ise 125,500 TL idi. Fiyatların iki yılda ne kadar hızlı arttığını görüyoruz.

Kısaca yukarıda özetlediğim veriler, sektörün ani gelişen mali mevzuat değişikliklerinin yanı sıra otomobil maliyetindeki artışlar karşısında yaşam mücadelesi verdiğini çok net gösteriyor. 2018 yılından bu yana kan kaybı ne yazık ki sürüyor. Bunda geçen yıldan bu yana yaşanan pandeminin ekonomiyi yavaşlatmasının da rolü var elbette. Ancak ülkemizde otomobil fiyatları artarken yüksek TL faizleri kredi maliyetini yükseltiyor, müşterilerin alım gücü düşüyor ve sektörde büyüme beklentisi gerçekleşemiyor. Halbuki otomobil satın alma fiyatının yüksekliği otomobil kiralama sektörüne avantaj sağlamalı diye düşünülür. Ülkemizde henüz böyle değil. Ancak yine de ben kısa süreli kiralama işinde büyük potansiyel olduğunu, özellikle genç müşterilerin tercihlerinin bu yönde hızla gelişeceğini savunmaya devam edeceğim.

Sağlık dolu günler dileklerimle,